Η Κυλλήνη είναι χωριό και λιμάνι της Ηλείας, πρώην ανεξάρτητη κοινότητα και πρώην δημοτικό διαμέρισμα και έδρα του Καποδιστριακού Δήμου Κάστρου-Κυλλήνης. Σήμερα ανήκει στον Δήμο Ανδραβίδας - Κυλλήνης. Η Κυλλήνη είναι γνωστή και για τα ιαματικά λουτρά της.
Κατά τη διάρκεια της Φραγκοκρατίας, σε πολύ κοντινή θέση βρισκόταν η Γλαρέντζα, το επίνειο της Ανδραβίδας, της πρωτεύουσας του Πριγκιπάτου της Αχαΐας.
Τα ιαματικά λουτρά της Κυλλήνης απέχουν 9 χιλιόμετρα από την κωμόπολη και βρίσκονται μέσα σε φυσικό δάσος. Τα λουτρά υπάρχουν από την αρχαιότητα και έχουν βρεθεί εγκαταστάσεις ρωμαϊκών χρόνων.
Ιστορία
Η Κυλλήνη έχει κατοικηθεί από την παλαιολιθική εποχή. Η πρώτη γραπτή μαρτυρία είναι από τον Όμηρο ο οποίος μας λέει για τον φόνο του Ώτου του Κυλλήνιου, αρχηγού των Επειών κατά τον Τρωικό πόλεμο από τον Πολυδάμα. Σύμφωνα με τον Παυσανία ιδρύθηκε από Αρκάδες που μετανάστευσαν εδώ από την περιοχή του όρους Κυλλήνη και ήταν επίνειο της αρχαίας Ήλιδας, σε απόσταση 120 σταδίων (23 χιλιόμετρα) από αυτή. Είχε ιερά του Ασκληπιού, της Αφροδίτης και άγαλμα του Ερμή, το οποίο ήταν ένας όρθιος Φαλλός επάνω σε βάθρο. Ο Ερμής ήταν ο προστάτης της πόλης και η λατρεία του ήρθε μαζί με του Αρκάδες οικιστές, αφού ο θεός είχε γεννηθή στο όρος Κυλλήνη. Το άγαλμα του Ασκληπιού είχε φτιαχτεί από τον Κολώτη, μαθητή του Φειδία. Μας αναφέρει μάλιστα πως ήταν στραμμένη προς την Σικελία.
Το 1204 οι Φράγκοι ανακατασκεύασαν το αρχαίο λιμάνι και δημιούργησαν μια νέα πόλη, τη Γλαρέντζα, η οποία έκοψε και δικό της νόμισμα, το τορνέζι. Η Γλαρέντζα έφτασε σε μεγάλη ακμή και ήταν από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Μεσογείου. Το 1421-22 ο Κ. Τόκκο θα εξαγοράσει από τον Φράνκο Ολιβιέρο την Γλαρέντζα και θα την εποικίσει με Αλβανούς και με πρώην άρχοντες από το Δεσποτάτο της Ηπείρου. Το 1428 πέρασε σαν προίκα στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, τον τελευταίο βυζαντινό αυτοκράτορα, ο οποίος όμως το 1432 θα την γκρεμίσει εκ θεμελίων για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των πειρατών. Από τότε η περιοχή ήταν μικρός οικισμός μέχρι την απελευθέρωση, που εποικίστηκε από Επτανήσιους και βοσκούς και αργότερα από πρόσφυγες Μικρασιάτες .
